Gezamenlijke aanpak
Het bevorderen van de zelfredzaamheid en participatie van kwetsbare jongeren vraagt om een integrale aanpak, zowel op gemeentelijk niveau als in de uitvoering. Er is een gezamenlijke aanpak van gemeenten en partners nodig op verschillende leefgebieden: onderwijs, werk, inkomen, zorg, veiligheid, vrije tijd en wonen. Gemeenten en professionals hebben daar elk een eigen opdracht in. Samen dienen zij te zorgen voor continuïteit van ondersteuning om jongeren in kwetsbare posities in staat te stellen zo zelfstandig mogelijk te functioneren.
Verantwoordelijkheid gemeenten
Sinds de transformatie in het sociaal domein zijn gemeenten verantwoordelijk voor de ondersteuning op het gebied van jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en arbeidsparticipatie. Gemeenten zijn daarmee ook verantwoordelijk voor een goede overdracht van jeugdhulp naar volwassenenhulp. Volgens de Wmo zijn ze zelfs wettelijk verplicht daar in hun beleidsplannen aandacht aan te besteden. Veel gemeentes doen mee aan diverse pilots om de integrale samenwerking te verbeteren.
Bekijk hier een overzichtskaart met alle lopende pilots
Kansen creëren
Jongeren in kwetsbare posities ervaren in de overgang naar volwassenheid verschillende knelpunten. Knelpunten in bijvoorbeeld de overgang van de JeugdGGZ naar VolwassenenGGZ, in de stap van onderwijs naar de arbeidsmarkt, bij het vinden van huisvesting en het zorgen voor voldoende inkomen. In het document 'Kansen creëren voor minder zelfredzame jongeren zijn mogelijke oplossingsrichtingen geformuleerd om deze knelpunten gezamenlijk aan te pakken.
Hulpmiddelen
Er zijn verschillende hulpmiddelen om integraal werken te bevorderen en jongeren toekomstgericht te ondersteunen naar zelfstandigheid en te laten participeren in de samenleving:
- Toekomstplan: helpt om toekomstgericht en te werken aan de begeleiding van jongeren. Om een integrale aanpak te realiseren werken alle professionals die bij een jongere betrokken zijn met hetzelfde toekomstplan.
- Participatiewiel: een handig hulpmiddel voor gemeenten die willen werken aan integrale participatiebevordering.
- Participatiescan: een analyse- en actietool voor heldere regionale afspraken over effectieve samenwerking en begeleiding van jongeren in een kwetsbare positie.
- Omgekeerde toets: een methodiek voor gemeenten om besluiten niet te nemen op basis van wetsartikelen, maar eerst te kijken naar wat je met de jongere wil bereiken.
- Arrangementenwaaier: deze tool kan helpen bij het vormgeven van de transformatie.
Maatwerk voor jongeren
Het Nederlands Jeugdinstituut (NJi) en Movisie organiseerden in 2019 vier werksessies rondom kwetsbare jongeren. De opbrengsten van de sessies vind je in het magazine 'Welk maatwerk werkt goed voor kwetsbare jongvolwassenen 16-27?'. In iedere sessie stond een ander thema centraal: vier weken zoektermijn, scholingsplicht, kostendelersnorm & toeslagen en praktijkleren.
De werksessies waren keer op keer snel volgeboekt. Beleidsmedewerkers van gemeenten deden mee, sociaal professionals, mensen uit het onderwijs en jongeren/ervaringsdeskundigen. De thema's werden samen met het Ministerie van SZW vastgesteld. Steeds werd aan de hand van een casus uit praktijk en beleid gewerkt – de jongeren centraal-, waarbij de urgentie voelbaar was.
Bekijk het magazine Welk maatwerk werkt goed voor kwetsbare jongvolwassenen 16-27